BOSNA I HERCEGOVINA I FEDERALIZAM

Sažetak

Federacija je oblik države koji nastaje dobrovoljnjim ujedinjavanjem već postojećih država. To ujedinjavanje se vrši radi ostvarenja određenih ciljeva koji su zajednički za sve članove te federacije. Radi se po pravilu o pitanjima odbrane, ekonomskih, komercijalnih, financijskih ciljeva, diplomatskih odnosa i sl. Sve države članice federacije takođe imaju svoje ustave i određene kompetencije koje nisu prenijele na zajedničku državu tj. federaciju. Od sredine desetog stoljeća pa do turskog osvajanja 1463. godine, Bosna i Hercegovina je bila jedinstvena, nezavisna, samostalna feudalna država u kojoj su vlast imali isključivo monarh i feudalci. Poslije osvajanja Bosne i Hercegovine od strane Austro-Ugarske Monarhije, 1878. godine, Bosna i Hercegovina je takođe bila specifičan oblik državnosti (corpus separatus u okviru Austro-Ugarske Monarhije), ali takođe kao jedinstvena država. Isti takav karakter država Bosna i Hercegovina je zadržala i za vrijeme Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kao i za vrijeme Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije. Bosna i Hercegovina je bila uvijek samo jedinstvena država bez ikakvih elemenata federalizma.

Međutim, tokom rata koji je vođen protiv Bosne i Hercegovine (1992- 1995.) formirana je Federacija Bosne i Hercegovine na onom dijelu državne teritorije koja nije bila okupirana od strane Jugoslavenske narodne armije i na kojoj je bila formirana tzv. Republika Srpska. Takođe, i poslije rata, cijela Bosna i Hercegovina se sada kao cjelina u pojedinim dokumentima tretira kao federalna država. Tako u Mišljenju Venecijanske komisije iz 2005. godine Bosna i Hercegovina se tretira kao federacija sastavljena od dva entiteta: Republika Srpska i Federacija Bosne i Hercegovine.

U posljednje vrijeme takođe su se javile brojne rasprave kako u domaćoj tako i u međunarodnoj stručnoj i naučnoj javnosti, da je Bosna i Hercegovina federacija ili da treba da bude federacija. Ovaj rad ima za cilj da utvrdi kakav je stvarni karakter unutrašnjeg političkog uređenja (vertikalna organizacija vlasti) države Bosne i Hercegovine.